Ölçüt bağımlı test, bir bireyin belirli bir alandaki performansını, o alandaki diğer bireylerle karşılaştırarak değerlendiren bir test türüdür. Bu testler, bireylerin bir alandaki başarısını veya ilerlemesini ölçmek için kullanılır. Örnek olarak basitçe ölçütümüz 5 denemeden 4 kere başarma durumu ise 4/5 şeklindedir. Bu %80 ile ifade edilebilir. Yine örnek olarak özel eğitimde; BEP’lerde kullanılmaktadır.
Ölçüt bağımlı testler, aşağıdaki gibi çeşitli şekillerde uygulanabilir:
- Ölçüt puanı ile karşılaştırma: Bu yöntemde, bireyin test puanı, aynı alanda değerlendirilmiş diğer bireylerin puanlarıyla karşılaştırılır. Örneğin, bir öğrenciye verilen bir matematik testinde, öğrencinin puanı, aynı sınıftaki diğer öğrencilerin puanlarıyla karşılaştırılabilir.
- Kesme noktası ile karşılaştırma: Bu yöntemde, test için bir kesme noktası belirlenir. Bireyin puanı, bu kesme noktasının üzerindeyse, o alanda başarılı olarak kabul edilir. Örneğin, bir sürücü kursuna kabul edilmek için, sürücü adayının aldığı yazılı sınavda belirli bir puanı alması gerekebilir.
- Normal dağılım ile karşılaştırma: Bu yöntemde, test puanları, normal dağılım üzerinde gösterilir. Bireyin puanı, normal dağılımın hangi yüzdelik diliminde yer alıyorsa, o alandaki başarısı o yüzdelik dilimdeki diğer bireylere göre değerlendirilir. Örneğin, bir üniversiteye kabul için, öğrencinin aldığı bir sınav puanının, o sınavda aldığı tüm puanlar arasında ne kadar iyi bir konumda olduğunu görmek için bu yöntem kullanılabilir.
Ölçüt bağımlı testlerin bazı avantajları şunlardır:
- Bu testler, bireylerin belirli bir alandaki performansını objektif bir şekilde ölçmeye yardımcı olur.
- Bu testler, bireylerin o alandaki başarısını veya ilerlemesini ölçmek için kullanılabilir.
- Bu testler, bireylerin o alandaki diğer bireylerle karşılaştırılmasını sağlar.
Ölçüt bağımlı testlerin bazı dezavantajları şunlardır:
- Bu testler, o alandaki diğer bireylerin puanları olmadan uygulanamaz.
- Bu testler, o alandaki diğer bireylerin puanları değiştikçe, bireyin puanı da değişebilir.
Ölçüt bağımlı testler, eğitim, sağlık, iş ve diğer birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.