İran eğitim sistemi, zorunlu ve isteğe bağlı olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Zorunlu eğitim, 6-18 yaş arası tüm çocuklar için geçerlidir ve altı yıl ilkokul, üç yıl ortaokul ve üç yıl liseden oluşur. İsteğe bağlı eğitim ise liseden sonra gelen ve üniversite eğitimi, mesleki eğitim ve diğer eğitim programlarını kapsar.
Zorunlu Eğitim
İran’da zorunlu eğitim, 2002 yılında kabul edilen 123-1381 sayılı Eğitim Yasası ile 9 yıla çıkarılmıştır. Bu yasa, ilkokul eğitimini 6 yıla, ortaokul eğitimini 3 yıla ve lise eğitimini de 3 yıla çıkarmıştır.
İlkokul eğitimi, 6-11 yaş arası çocuklar için geçerlidir ve temel okuma, yazma, matematik, fen, sosyal bilgiler, din kültürü ve ahlak bilgisi gibi dersleri kapsar. Ortaokul eğitimi, 12-15 yaş arası çocuklar için geçerlidir ve ilkokul eğitiminin devamı niteliğindedir. Lise eğitimi, 16-18 yaş arası çocuklar için geçerlidir ve fen, sosyal bilimler, dil, matematik, sanat, spor ve diğer dersleri kapsar.
Zorunlu eğitim, devlet okullarında ücretsiz olarak verilmektedir. Ancak, özel okullarda eğitim almak isteyen öğrenciler için ücret ödenmesi gerekmektedir.
İsteğe Bağlı Eğitim
İran’da isteğe bağlı eğitim, liseden sonra gelen ve üniversite eğitimi, mesleki eğitim ve diğer eğitim programlarını kapsar.
Üniversite eğitimi, 4 veya 5 yıl sürmektedir. Üniversiteler, devlet üniversiteleri ve özel üniversiteler olmak üzere iki kategoriye ayrılmaktadır. Devlet üniversitelerine giriş için, Ulusal Yükseköğretim Kabul Sınavı (Sınav-e Kans-e Daneshgahi)’na girilir. Özel üniversitelere giriş için, üniversitelerin kendi sınavlarına girilir.
Mesleki eğitim, 2-3 yıl sürmektedir. Mesleki eğitim, teknik liseler, mesleki liseler ve mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir.
Diğer eğitim programları, yabancı dil eğitimi, bilgisayar eğitimi, sanat eğitimi ve diğer eğitim programlarını kapsamaktadır.
İran Eğitim Sisteminin Sorunları
İran eğitim sistemi, çeşitli sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunlardan bazıları şunlardır:
- Eğitimde fırsat eşitsizliği: İran’da eğitimde fırsat eşitsizliği, önemli bir sorundur. Şehirlerde yaşayan çocuklar, kırsal kesimde yaşayan çocuklara göre daha iyi eğitim alma fırsatına sahiptir.
- Kadınların eğitime erişimi: İran’da kadınların eğitime erişimi, erkeklere göre daha kısıtlıdır. Özellikle kırsal kesimde yaşayan kadınlar, eğitime erişmekte güçlük çekmektedir.
- Eğitim kalitesi: İran eğitim sisteminin kalitesi, uluslararası standartlara göre düşüktür. Bu durum, öğrencilerin akademik başarılarını olumsuz etkilemektedir.
İran Eğitim Sisteminin Geleceği
İran hükümeti, eğitim sisteminin sorunlarını çözmek için çeşitli reformlar gerçekleştirmektedir. Bu reformlar, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak, kadınların eğitime erişimini kolaylaştırmak ve eğitim kalitesini yükseltmek gibi hedefleri içermektedir.
İran eğitim sisteminin geleceği, bu reformların başarısına bağlıdır. Reformların başarılı olması durumunda, İran eğitim sistemi, uluslararası standartlara yakın bir seviyeye ulaşabilir.