Kaynaştırma eğitimi ile engelli bireyler normal gelişim gösteren akranlarıyla beraber eğitim alırlar. Kaynaştırma eğitimi sınıf öğretmeni tarafından gerekli düzenlemeler ve dikkat sunulduğunda son derece etkili ve yararlı olmaktadır. Engelli öğrenciler başta olmak üzere kaynaştırma eğitimi herkese farklı kazanımlar sunar.
Kaynaştırma Nedir?
Kaynaştırma, özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini Bütün kademelerde sürdürme esasına dayanan, destek hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır.
- Başka deyişle engelli bireylerin engeli olmayan bireylerle eğitsel ve sosyal olarak bütünleşmesini sağlama işlemidir
- Her insanda olduğu gibi özel eğitime muhtaç birey de sevilmek, takdir edilmek, beğenilmek, değer görmek ve kimseye bağımlı olmadan yaşamak ister .
- Bu onların en doğal hakkı olduğu gibi, toplumsal bütünlüğün ve kalkınmanın temelidir.
- Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere verilen eğitimin niteliği ne kadar iyi olursa olsun sonuçta onu, içinde yaşadığı toplumun bir üyesi haline getirmiyor ve kabul görmesini sağlamıyorsa verilen eğitim işe yaramayacaktır.
- Bu nedenle kaynaştırma eğitimi her türdeki özel eğitime ihtiyacı olan bireyin devam ettiği okullarda bir hizmet alanı olarak görülmesini ve bazı tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir.
Kaynaştırma Eğitimi Amacı
Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak Toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır. Tarihçesi Tarihe bakıldığında engellilerin normal gelişim gösteren akranlarından ayrı olarak özel eğitim okullarında veya özel eğitim sınıflarında eğitildiği görülmektedir .
İkinci dünya savaşı sonrası 1950’li yıllarda çok nadir dile getirilmeye başlanan engelli bireylerin engelli olmayan yaşıtlarıyla aynı eğitim ortamını paylaşması fikri 1960‘lı yıllarda giderek daha fazla taraflar bulmaya başlamıştır. Bu dönemde yapılan araştırmalarda bu öğrencilerin bir çoğuna normal sınıflarda okuma hakkı verildiğinde normal akranlarıyla ilişki kurabildiği ve sınıf aktivitelerine katılabildikleri görülmüştür.
Hareketin öncülüğünü ise engelli bireylerin ebeveynleri başlatmıştır. Bu dönemlerde dünyada kaynaştırılmaya başlayan ilk engel grubunu görme engelliler oluşturmuştur.
Kaynaştırma Eğitimi Dayanağı Nedir?
573 sayılı “Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” (Madde 12) (30.05.1997)
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Anayasa (Madde 42)
Kaynaştırma Eğitimi İlkeleri Nelerdir?
Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. Kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır. Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama sürecine göre gerçekleşir. Kaynaştırmaya erken başlamak esastır. Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır. Duyu kalıntısından yararlanmak esastır. Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir. Eğitim normal insanlarla ve doğal ortamlar da verilmelidir. Eğitim, bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar.
Kaynaştırma Eğitimi Yararları
Kaynaştırmanın özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, normal çocuklara, ailelere ve öğretmenlere yararları bulunmaktadır.
Kaynaştırma Eğitiminin Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları
- BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır.
- Kendine güven, takdir edilme,işe yarama, cesaret,sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir.
- Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artacaktır.
- Olumsuz davranış yerine olumlu davranışları artacaktır.
- Normal öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır.
- Bu öğrenciler normal öğrencilerden bazı davranışları öğreneceklerdir.
- Eğitim programlarına ek olarak aile eğitimi, sosyal, kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
Kaynaştırma Eğitiminin Normal Çocuklara Yararları
- Özürlü bireye karşı kabul, hoşgörü, yardımlaşma, demokrasi ve ahlaki anlayışları gelişir.
- Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir.
- Kendi yetersizliklerini görme, bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
- Özürlülerle birlikte yaşamayı öğrenir.
- Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
Kaynaştırma Eğitiminin Ailelere Yararları
- Çocuk üzerindeki beklentileri çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar.
- Okula bakış açıları değişir.
- Çocukların ilgi ve ihtiyaçları konusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.
- Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar.
- Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenirler.
Kaynaştırma Eğitiminin Öğretmenlere Yararları
- Şartsız kabul, sabır, hoşgörü, bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir.
- B.E.P hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar.
- Eğitimde ekonomiklik ve fırsat eşitliği sağlanır.
- Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişecek ve deneyimleri artacaktır.
Kaynaştırma Eğitiminde Görevli Personelde Bulunması Gereken Özellikler
- Yeniliklere ve değişmeye açık olmalı,
- İnsanları ön yargısız kabul gösterici olmalı
- Tarafsız ve objektif olmalı,
- Tutarlı, kararlı, dengeli, kişilik yapısına sahip olmalı,
- Özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye hazır ve istekli olmalı,
- Sabırlı, sakin, sevgi dolu olmalı.
- İnsan sevgisi ve insana değer verici olmalı,
- Empatik bir anlayışa sahip olmalı,
- Görev aldığı kurumun amaç ve ilkeleriyle bağdaşım içinde olmalı,
- İşbirliğini seven bir kişi olmalı.
Kaynaştırma eğitimi, özel eğitim hizmetleri açısından son derece önemlidir. Bir çok engelli birey kaynaştırma sayesinde seviye atlamıştır. Elbette duygusal problemler de yaşanmaktadır. Bazı engelli bireyler akranlarının acımasızlığı sonucu duygusal çöküntü yaşayabilmektedir. Ancak bu gibi problemleri sınıf öğretmeninin azami gayreti ile aşmak mümkündür. Maalesef bazı öğretmenler sınıf seviyelerini düşünüp de bencilce düşünebilmektedir. Bunun yanında ise özel eğitimin en büyük umudu ise her türlü gayreti, sabır ve özveriyi özel öğrencilerinden esirgemeyen öğretmenlerdir. İyi ki varsınız!